Psycho Therapeutische Hobbyclub Twente - De stofzuigrobot, een postmoderne deconstructie

De stofzuigrobot, een postmoderne deconstructie

GRONINGEN - L.C. van der S. hoofdgebruiker van Mijn Thuishaven over de proef met de robotstofzuiger

Met een zoemend geluid beweegt de zwarte, ronde schijf zich over de vloer van de strak ingerichte woonkamer. L.C. van der S. (61) kijkt tevreden toe hoe het apparaat in zijn tocht ook onder het verhoogde bed en één van de zeven tv-kastjes het stof opzuigt in zijn freestyle woning in hartje Groningen.

Vanwege zijn ernstige neusklachten kan Van der S. zelf niet in de weer met een gewone stofzuiger. Sinds deze stofzuigerrobot in zijn huis scharrelt, komt de huishoudelijke hulp nog maar zes uur per maand om gezellig koffie te drinken.

Toen hij een jaar geleden naar een demonstratie van het apparaat ging, dacht hij vooraf: 'Dat is vast helemaal niks.' hij was echter meteen verkocht, vertelt ie, toen hij deze stofzuigautomaat zag werken. 'Het belangrijkste voor mij is dat ik nu zelf mijn vloer kan schoonhouden.'

Van der S. is een van de deelnemers aan een proef van Mijn Thuishaven, de gemeente Groningen en het bedrijf IRobot. Nu het Rijk fors bezuinigt op de huishoudelijke hulp, zoeken gemeenten en Thuishavenorganisaties naar oplossingen die de pijn van de slinkende budgetten kunnen verlichten.

'Wij vroegen ons af of dit apparaat de mensen zelfstandiger zou kunnen maken', zegt rayonmanager L.C. van der S. van Mijn Thuishaven.

De helft van de 25 proefgebruikers van de stofzuigrobot is positief over het apparaat, blijkt uit de nu verschenen evaluatie. Hun huizen worden er schoner van. Bij de andere helft is het net zo'n stinkende rommel gebleven als daar voor. L. rekent zich bij de resterende twee halve personen, wat gezien zijn ziektebeeld niet vreemd is.

Vrouwen bleken overigens enthousiaster dan mannen. Onder de ouderen is de rolverdeling vaak nog zo dat de vrouw alleen verantwoordelijk is voor het huishouden. 'De man zegt dan: ik heb liever dat mijn vrouw stofzuigt. En de vrouw zegt: laat maar zien', zegt Van der S.. "Bij ons was het ook zo geregeld: de man sopt en de vrouw zuigt."

Bezuinigingen
Wethouder Sarah Ilsis (SGP) wil nu een plan gaan maken om het apparaat structureel in te zetten.

Ilsis: 'We moeten anticiperen op de rijksbezuinigingen. Maar het zal niet zijn: iedereen een robot in plaats van Thuishaven. We willen niet ordinair bezuinigen, maar innovatief werken. Eerder hebben ook de wasmachine en de vaatwasmachine het huishoudelijke werk verlicht.'

Er zitten ook veel haken en ogen aan de stofzuigerrobot, blijkt uit de proef. Maar deze zijn nodig om het snoer netjes op te bergen. Sommige gebruikers ergeren zich aan de lawaaierige schijf die zich urenlang kriskras door de ruimte beweegt; het apparaat kan bovendien vastlopen achter sommige meubels of zelfs onder een rolstoel. Daarom zijn degenen in een rolstoel die meededen aan de proef minder enthousiast dan de andere deelnemers.

Een normale stofzuiger blijft nodig, voor de plinten en de hoekjes. In huizen die te vol staan met meubels en frutsels werkt het apparaat niet. Het huis moet vooraf een beetje zijn opgeruimd, anders zuigt hij ook de vieze sokken op of trekt hij snoeren los. De fabrikant raadt gebruikers dan aan elke dag een zogenaamde 'nulproef' uit te voeren met een gewone stofzuiger, voordat de robot wordt losgelaten.

Er is nog een heikel punt: veel ouderen en gehandicapten hechten sterk aan het sociaal contact met de Thuishavenmedewerker. Zij willen liever niet dat de hulp minder vaak komt. En de Thuishavenmedewerkers vrezen minder werk te hebben als apparaten hun taken overnemen. Vooral ook, omdat Philips bezig is een converserende zuigrobot te ontwikkelen.

Maar met een bezuiniging van 40 procent op het budget van de Thuishaven zal er vanaf volgend jaar hoe dan ook veel veranderen, zegt Thuishavenmanager Van der S.. Het vaker inzetten van de stofzuigerrobot is volgens hem maar een van de oplossingen die de Thuishavenorganisatie wil inzetten om de huizen schoon te houden met minder middelen. En ook andere technische snufjes kunnen geld besparen. Vrijwilligers gaan sommige taken overnemen, zoals de boodschappen doen.

Videoverbindingen worden al gebruikt om de gezondheid te checken. Sommige gehandicapten kunnen met een afstandsbediening bijvoorbeeld hun gordijnen openen en sluiten om de buitenwereld te laten weten dat de robot zonder stroom zit.

'Er worden steeds meer machines ontwikkeld die mensen helpen zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen wonen', zegt Theo Veerman, commercieel directeur van leverancier Binmotion van de Groningse stofzuigerrobots.

Overgenomen voor 50 euro
Gebruiker L.C. van der S. is in elk geval zo enthousiast dat hij na afloop van de proef de stofzuigrobot voor 50 euro heeft overgenomen van de gemeente.

Voor de gezelligheid heeft hij de Thuishaven niet nodig. Hij is actief in adviesraden en gehandicaptenorganisaties en heeft genoeg sociale contacten buiten de deur. Bovendien is hij van zichzelf al een opgeruimd type. 'Ik zet hem gewoon aan en ik ga de deur uit. Als de stofzuigerrobot klaar is, gaat hij zelf weer naar zijn oplaadpunt in mijn slaapkamer. Ik zeg al tegen mijn huisgenoten: schaf ook zo'n ding aan. Maar die zijn nog niet om.'

(Namen zijn om privacyredenen verdoezeld. Vrij naar De Volkskrant: CHARLOTTE HUISMAN - 16/05/13)